Kapitan Żbik
    "Kapitan Żbik" składał się z największej liczby części w historii polskiego komiksu. Kapitan Jan Zbik Na serię składały się 53 zeszyty. Jej pomysłodawcą był Zbigniew Gabiński - dyrektor Oddziału Kontroli, Badań i Analiz Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej. Książeczki były rysowane przez siedmiu rysowników: Zbigniewa Sobalę, Jana Rockiego, Grzegorza Rosińskiego, Mieczysława Wiśniewskiego, Bogusława Polcha, Andrzeja Kamińskiego i Jerzego Wróblewskiego. Widzimy więc, że przy "Żbiku" szlifowali swoje umiejętności najlepsi polscy rysownicy komiksów. Scenarzyści wybierani byli w wewnętrzych konkursach organizowanych w Komendzie Głównej MO. Dzięki panu Adamowi Ruskowi z Biblioteki Narodowej poznałem nazwiska scenarzystów (patrz: tabela pod tekstem). Byli wśród nich dziennikarze, pisarze (np. Anna Kłodzińska - autorka kryminałów) i pracownicy milicji. Najwięcej części wymyślona została przez Władysława Krupkę.
Awans
Żbik awansuje na majora MO
W rzeczywistości "Kapitan Żbik" nie jest oficjalną nazwą serii (zresztą w zeszycie "Granatowa cortina" kapitan awansował na majora). Autorzy nazywali swoją serię "kolorowe zeszyty". Pozostaniemy jednak przy "Kapitanie Żbiku", ponieważ nazwa ta utrwaliła się wśród fanów.
Czasami jedna historia mieściła się w jednym zeszycie, innym razem sprawa ciągnęła się przez kilka części. Kapitan zajmował się morderstwami, kradzieżami, przemytem, chuliganami, kłusownictwem, a nawet zwalczał szpiega. Milicjant mógł wykazać się licznymi umiejętnościami: znał judo, alfabet Morse'a, świetnie strzelał z łuku, nurkował, jeździł na nartach, itd. Jeżeli odrzucimy otoczkę propagandową, to dostaniemy niezłe komiksy kryminalne.
Judo W zeszytach były drukowane listy kapitana do czytelników. Pisał w nich o alkoholizmie, chuligaństwie, gitowcach, niewypałach, bezdomnych psach, przeklinaniu, przestrzegał przed niebezpieczeństwem utonięcia, informował jak zdobyć kartę rowerową, zachęcał do zbierania makulatury, itd. Czasami wspominał także swoje życie. Jeżeli kapitan Jan Żbik był postacią fikcyjną, to zadziwiająco dużo o nim dowiadujemy się z tych listów. Urodził się w roku 1937. Po wojnie mieszkał z rodzicami w małej wiosce w pobliżu Zielonej Góry. W roku 1960 ukończył Wyższą Szkołę Oficerską MO w Szczytnie. Zaraz po szkole pracował w małym miasteczku w swoich rodzinnych stronach. W końcu został przeniesiony do Komendy Głównej MO do Warszawy.
List do kpt. Zbika Kapitan Żbik otrzymywał tysiące listów od swoich młodych przyjaciół. Pisali o swoich problemach, donosili na kłusującego sąsiada czy skarżyli się na starszych kolegów. Kilkakrotnie, na życzenie czytelników, opisywał wymagania dla kandydatów do szkół milicyjnych.
W ostatniej części "kolorowych zeszytów" Żbik pożegnał się ze swoimi czytelnikami. Jego przełożeni zdecydowali się przenieść go do "innej odpowiedzialnej pracy".
Seria "Kapitan Żbik" wychodziła przez 15 lat od 1967 do 1982 roku. W tym czasie wydano 79 zeszytów (uwzględniając wznowienia). Łączny nakład wszystkich części wyniósł dokładnie 11 330 000 egzemplarzy. Zespół "Big Cyc" nagrał piosenkę o dzielnym kapitanie, którą możemy znaleźć na pierwszej płycie tego zespołu.
W 2001 roku Nieformalne Stowarzyszenie Fanów Komiksu wydało zeszyt "Pięć błękitnych goździków", zawierający dwie historie o kapitanie Żbiku opublikowane w 1968 w "Wieczorze Wrocławia". Komiks ten stał się jakby zerowym numerem całej serii.
Zbik i Ola

Spis komiksów z serii "Kapitan Żbik"
NrTytułRysownikScenarzystaWyd. IWyd. II
  1.Ryzyko, cz.1Z. SobalaR. Teyszerski
K. Pol
W. Krupka
1967
  2.Ryzyko, cz.2Z. SobalaR. Teyszerski
K. Pol
W. Krupka
1967
  3.Ryzyko, cz.3Z. SobalaR. Teyszerski
K. Pol
W. Krupka
1967
  4.Dziękuję kapitanieJ. RockiZ. Safian1968
  5.Diadem TamaryG. RosińskiZ. Bryczkowski1968
  6.Wzywam 0-21Z. SobalaW. Krupka
K. Pol
1968
  7.Śledzić fiata 0-317 WEM. WiśniewskiR. Doński1968
  8.Tajemnica ikonyG. RosińskiSt. Szczepański1969
  9.Kryształowe okruchyZ. SobalaA. Kłodzińska
J. Tomaszewski
1970
10.Zapalniczka z pozytywkąG. RosińskiW. Krupka19701974
11.Spotkanie w "Kukerite"G. RosińskiW. Krupka19701974
12.Podwójny matG. RosińskiW. Krupka19701974
13.PorwanieG. RosińskiW. Krupka19701974
14.Błękitna serpentynaG. RosińskiW. Krupka19701974
15.Kocie okoZ. SobalaSt. Szczepański1970
16.Czarna NefreteteG. RosińskiA. Kłodzińska
J. Tomaszewski
1970
17.Złoty MauritiusB. PolchW. Krupka19701980
18.Czarny parasolA. KamińskiZ. Gabiński1971
19.StudniaA. KamińskiZ. Gabiński1971
20.Strzał przed północąZ. SobalaW. Krupka1971
21.Człowiek za burtąG. RosińskiW. Krupka1971
22.Gotycka komnataG. RosińskiW. Krupka1971
23.Nocna wizytaB. PolchW. Krupka19721980
24.Wąż z rubinowym oczkiemB. PolchW. Krupka19721980
25.Pogoń za lwemB. PolchW. Krupka19721980
26.Salto śmierciB. PolchW. Krupka19721982
27.Skoda TW 6163G. RosińskiJ. Bednarczyk
Z. Gabiński
1972
28.Wieloryb z peryskopemJ. WróblewskiW. Krupka19731978
29.Wiszący rowerJ. WróblewskiW. Krupka19731978
30.Tajemniczy nurekJ. WróblewskiW. Krupka19731978
31.Na zakręcieB. PolchW. Krupka19731981
32.Niewygodny świadekB. PolchW. Krupka19751981
33.Dwanaście kanistrówJ. WróblewskiW. Krupka1973
34.Zakręt śmierciJ. WróblewskiW. Krupka1974
35.W pułapceJ. WróblewskiW. Krupka1974
36.Kryptonim "Walizka"J. WróblewskiZ. Gabiński19741978
37.Gdzie jest jasnowłosa?J. WróblewskiW. Falkowska
B. Seidler
19741978
38.SP-139-WA zaginąłJ. WróblewskiJ. Bednarczyk19751978
39.Wyzwanie dla silniejszegoJ. WróblewskiW. Falkowska
B. Seidler
19751978
40.Wodorosty i pasożyty, cz.1J. WróblewskiZ. Gabiński
J. Bednarczyk
19761977
41.Wodorosty i pasożyty, cz.2J. WróblewskiZ. Gabiński
J. Bednarczyk
19761977
42.Jaskinia zbójcówJ. WróblewskiSt. Milc19761981
43.Kto zabił Jacka?J. WróblewskiW. Krupka19761979
44.Tajemnicze światłoJ. WróblewskiW. Krupka19761980
45.W potrzaskuJ. WróblewskiW. Krupka19771980
46.Zerwana siećJ. WróblewskiSt. Milc19771981
47.Granatowa cortinaJ. WróblewskiW. Krupka1978
48.Skok przez trzy graniceJ. WróblewskiW. Krupka1979
49.Zatrzymać niebieskiego fiataJ. WróblewskiW. Krupka1980
50."St.Marie" wychodzi w morzeJ. WróblewskiW. Krupka1982
51.Nieodebrany telegramJ. WróblewskiW. Krupka1981
52.Ślady w lesieJ. WróblewskiW. Krupka1982
53.Smutny finałJ. WróblewskiW. Krupka1982

Radiowoz

Bardzo dziękuję panu Adamowi Ruskowi za udostępnienie ciekawawych informacji (w tym spisu scenarzystów).
Strona główna Serie komiksowe