Dr Dorota Skowron laureatką prestiżowego grantu ERC Starting Grant
Dr Dorota Skowron z Obserwatorium Astronomicznego UW otrzymała Starting Grant przyznawany przez European Research Council (ERC) na realizację projektu „A MISTery of Long Secondary Periods in Pulsating Red Giants – Traces of Exoplanets?” (LSP-MIST). Jego celem jest stworzenie zupełnie nowej metody odkrywania planet w najdalszych częściach Drogi Mlecznej, ale również w innych galaktykach. Kwota dofinansowania to ponad 1,38 mln euro.
– Planety, a zwłaszcza te pozasłoneczne, są obiektami, które fascynują ludzi od zawsze. Zastanawiamy się, czy poza Ziemią jest życie i czy spotkamy kiedyś mieszkańców innych światów. Z punktu widzenia astronoma bardzo ważne jest odkrycie jak największej liczby planet pozasłonecznych, żeby lepiej zrozumieć to, w jaki sposób i w jakich warunkach fizycznych powstają układy planetarne, również takie jak nasz Układ Słoneczny. Jednak nie tylko liczba planet jest ważna do zrozumienia teorii ich powstawania. Bardzo istotne jest również to, aby badać je w różnorodnych środowiskach, czyli w różnych miejscach w naszej Galaktyce, a najlepiej też w innych galaktykach – mówi dr Dorota Skowron, laureatka grantu ERC.
Prawie wszystkie z ponad 4.5 tys. odkrytych do tej pory planet pozasłonecznych znajdują się w naszym sąsiedztwie, bo nie dysponujemy jeszcze metodą, która pozwalałaby odkrywać odległe układy planetarne w różnych częściach Galaktyki czy też innych galaktykach.
– Do stworzenia nowej metody wykorzystam gwiazdy zmienne zwane LSP, z ang. long secondary periods. Wydaje się, że gwiazdy te to w rzeczywistości układy podwójne, w których jasna gwiazda-olbrzym jest obiegana przez tajemniczy obiekt zanurzony w chmurze pyłu. Podejrzewamy, że ten obiekt to dawna planeta, która zebrała część materii, utraconą przez gwiazdę w formie wiatru gwiazdowego w końcowych etapach jej ewolucji – tłumaczy dr Skowron.
Badania realizowane przez dr Skowron mogą przyczynić się do odpowiedzi na fundamentalne pytania w zakresie nauki o egzoplanetach, m.in.: jak rozmieszczone są planety w naszej i innych galaktykach?; w jaki sposób częstotliwość ich występowania zależy od składu chemicznego i gęstości ich środowisk?
Nowa metoda mogłaby zrewolucjonizować dziedzinę wykrywania egzoplanet, umożliwiając znajdowanie pozasłonecznych układów planetarnych w dalekich zakątkach Drogi Mlecznej, a zwłaszcza w innych galaktykach, co jest niemożliwe z wykorzystaniem wyłącznie obecnie znanych technik.
– Będziemy też mogli od razu zastosować tę metodę do setek tysięcy gwiazd LSP, które już zostały odkryte przez projekt OGLE, zarówno w całej naszej Galaktyce, jak i w pobliskich galaktykach. Oznacza to setki tysięcy nowych planet, czyli wielki krok w kierunku zrozumienia tego, jak powstaliśmy – dodaje dr Skowron.
