Europejscy naukowcy z udziałem badaczy Obserwatorium Astronomicznego UW odkryli „śpiącą” czarną dziurę. Dokonali tego, przedzierając się przez ogromne zasoby danych z misji kosmicznej Gaia. Jest to największy z dotychczas poznanych tego typu obiektów, znajdujący się w okolicy Słońca, o masie prawie trzydzieści trzy razy większej od masy naszej gwiazdy. Badana czarna dziura stanowi wyzwanie dla rozumienia ewolucji masywnych gwiazd.

Dziesiątego kwietnia 2024 roku rozpoczęła się druga część czwartej kampanii obserwacyjnej (04b) współpracujących detektorów LIGO-Virgo-KAGRA (LVK). Europejski detektor Virgo znajdujący się we Włoszech, w pobliżu Pizy, dołączył do dwóch detektorów fal grawitacyjnych LIGO w USA – w Hanford w stanie Waszyngton i Livingston w stanie Luizjana.

W opublikowanym dziś artykule w Nature Astronomy, międzynarodowy zespół astronomów donosi o odkryciu kolejnego, wcześniej nieznanego źródła kosmicznego pyłu. Mechanizm ten związany jest z oddziaływaniem materii wyrzuconej podczas wybuchu supernowej typu Ia związanej z eksplozją białego karła z otaczającym ją gazem około-gwiazdowym.

Głównym autorem pracy jest Dr Lingzhi WANG, z Chinese Academy of Sciences South America Center for Astronomy (CASSACA). Obok naukowców z wielu krajów, w badaniach tych uczestniczył również Dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego UW.

Dr hab. Dorota Skowron została laureatką prestiżowej Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego. Wyróżnienie przyznano za oryginalną w skali światowej koncepcję wykorzystania dostępnych danych obserwacyjnych, opierającą się na własnościach różnego rodzaju gwiazd, do zbadania struktury oraz historii Drogi Mlecznej i Obłoków Magellana.

Międzynarodowy zespół astronomów doniósł na łamach prestiżowego periodyku Nature o odkryciu niezwykłego, wcześniej nie obserwowanego zjawiska – energetycznych rozbłysków związanych z aktywnością zwartego obiektu będącego pozostałością gwiazdy, która wybuchła zaledwie kilka miesięcy wcześniej. Głównym autorem publikacji jest prof. Anna Y. Q. Ho z Cornell University, w badaniach uczestniczył również dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Astrofizycy z obserwatorium H.E.S.S. w Namibii, w którego prace zaangażowani są badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, odkryli promieniowanie gamma o najwyższej jak dotąd energii, pochodzące z pulsara Vela. Koordynatorem projektu na UW jest prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego. Wyniki międzynarodowego zespołu naukowców zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Astronomy”.

Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił na łamach tygodnika Nature zaskakujące odkrycie gwiazdy, której jedna połowa powierzchni pokryta jest wodorem, a druga połowa – helem. Współautorem publikacji jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Ogłoszono wyniki dorocznego rankingu szkół wyższych i kierunków studiów PERSPEKTYWY 2023. Uniwersytet Warszawski uzyskał w nim status najlepszej polskiej uczelni ex aequo z Uniwersytetem Jagielońskim.

Dzisiejszy dzień to start nowej epoki w dziejach astronomii fal grawitacyjnych. Cztery grupy badające chronometraż pulsarów ogłosiły wyniki analizy ostatnich kilkunastu lat obserwacji pulsarów. Jednocześnie mamy ogłoszenia z Parkes Pulsar Timing Array, European Pulsar Timing Array, NanoGrav w Ameryce Północnej, oraz Indian Plsar Timing Array.

Grupa astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego uczestniczyła w odkryciu największej kosmicznej eksplozji, jaką kiedykolwiek zarejestrowano. Międzynarodowy zespół pod przewodnictwem dr. Philipa Wisemana z Uniwersytetu Southampton odkrył zjawisko około dziesięć razy jaśniejsze niż najjaśniejsza supernowa i około trzy razy jaśniejsze niż najjaśniejsze zaobserwowane rozerwanie gwiazdy przez supermasywną czarną dziurę.