W opublikowanym dziś artykule w Nature Astronomy, międzynarodowy zespół astronomów donosi o odkryciu kolejnego, wcześniej nieznanego źródła kosmicznego pyłu. Mechanizm ten związany jest z oddziaływaniem materii wyrzuconej podczas wybuchu supernowej typu Ia związanej z eksplozją białego karła z otaczającym ją gazem około-gwiazdowym.

Głównym autorem pracy jest Dr Lingzhi WANG, z Chinese Academy of Sciences South America Center for Astronomy (CASSACA). Obok naukowców z wielu krajów, w badaniach tych uczestniczył również Dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego UW.

Dr hab. Dorota Skowron została laureatką prestiżowej Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego. Wyróżnienie przyznano za oryginalną w skali światowej koncepcję wykorzystania dostępnych danych obserwacyjnych, opierającą się na własnościach różnego rodzaju gwiazd, do zbadania struktury oraz historii Drogi Mlecznej i Obłoków Magellana.

Międzynarodowy zespół astronomów doniósł na łamach prestiżowego periodyku Nature o odkryciu niezwykłego, wcześniej nie obserwowanego zjawiska – energetycznych rozbłysków związanych z aktywnością zwartego obiektu będącego pozostałością gwiazdy, która wybuchła zaledwie kilka miesięcy wcześniej. Głównym autorem publikacji jest prof. Anna Y. Q. Ho z Cornell University, w badaniach uczestniczył również dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Astrofizycy z obserwatorium H.E.S.S. w Namibii, w którego prace zaangażowani są badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, odkryli promieniowanie gamma o najwyższej jak dotąd energii, pochodzące z pulsara Vela. Koordynatorem projektu na UW jest prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego. Wyniki międzynarodowego zespołu naukowców zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Astronomy”.

Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił na łamach tygodnika Nature zaskakujące odkrycie gwiazdy, której jedna połowa powierzchni pokryta jest wodorem, a druga połowa – helem. Współautorem publikacji jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Ogłoszono wyniki dorocznego rankingu szkół wyższych i kierunków studiów PERSPEKTYWY 2023. Uniwersytet Warszawski uzyskał w nim status najlepszej polskiej uczelni ex aequo z Uniwersytetem Jagielońskim.

Dzisiejszy dzień to start nowej epoki w dziejach astronomii fal grawitacyjnych. Cztery grupy badające chronometraż pulsarów ogłosiły wyniki analizy ostatnich kilkunastu lat obserwacji pulsarów. Jednocześnie mamy ogłoszenia z Parkes Pulsar Timing Array, European Pulsar Timing Array, NanoGrav w Ameryce Północnej, oraz Indian Plsar Timing Array.

Grupa astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego uczestniczyła w odkryciu największej kosmicznej eksplozji, jaką kiedykolwiek zarejestrowano. Międzynarodowy zespół pod przewodnictwem dr. Philipa Wisemana z Uniwersytetu Southampton odkrył zjawisko około dziesięć razy jaśniejsze niż najjaśniejsza supernowa i około trzy razy jaśniejsze niż najjaśniejsze zaobserwowane rozerwanie gwiazdy przez supermasywną czarną dziurę.

Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez astronomów z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics ogłosił w tygodniku Nature odkrycie unikalnego układu podwójnego gwiazd. System składa się ze zwartej gorącej gwiazdy – tzw. białego karła – na który spływa materia ze składnika wtórnego tworząc tzw. dysk akrecyjny. Obiekt został odkryty dzięki detekcji miękkiego promieniowania rentgenowskiego wywołanego przez reakcje termojądrowe zachodzące blisko powierzchni białego karła w spływającym na niego i rozgrzanym do milionów stopni gazie. W odróżnieniu od innych, podobnych, znanych wcześniej, systemów tego typu, w których spływająca materia to wodór, w nowo odkrytym układzie składnik wtórny jest gwiazdą helową. Reakcje termojądrowe w tym przypadku polegają na spalaniu helu. W charakteryzacji układu ważną rolę odegrały dane obserwacyjne zebrane przez prowadzony w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego projekt OGLE pod kierunkiem prof. Andrzeja Udalskiego – współautora pracy.

Na początku bieżącego roku, w ramach przeglądu nieba ZTF (Zwicky Transient Facility), prowadzonego z Obserwatorium Palomar, został odkryty niezwykle jasny rozbłysk (nazwany AT 2022cmc) w centrum odległej galaktyki. Ze wstępnych oszacowań wynika, że w maksimum blasku pojaśnienie to bilion razy przewyższało jasność Słońca. Przez następne tygodnie zjawisko było intensywnie monitorowane w zakresie od promieniowania rentgenowskiego, poprzez ultrafiolet, zakres optyczny, aż do radiowego. W opublikowanej w Nature Astronomy pracy międzynarodowy zespół badawczy koordynowany przez Dheeraja Pashama oraz Matteo Lucchiniego z MIT (Massachusetts Institute of Technology) prezentuje analizę tych danych oraz wskazuje na przyczynę zjawiska. W pracach zespołu uczestniczył też dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.