Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza kandydatów na studia doktoranckie z astronomii w Szkole Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego
Obserwatorium Astronomiczne UW jest wiodącą instytucją astronomiczną w Polsce. Ma wysoką światową pozycję w dziedzinie wielkoskalowych przeglądów fotometrycznych nieba dzięki prowadzonym od ponad dwudziestu lat projektom OGLE i ASAS. Nasi Pracownicy aktywnie uczestniczą również w tak znanych światowych projektach, jak HESS i CTA (obserwacje w wysokich energiach), LIGO/VIRGO (fale grawitacyjne) oraz misjach satelitarnych takich jak Gaia (masowa astrometria, zjawiska przejściowe).
Doktoranci w Obserwatorium mają możliwość współpracy ze znakomitą kadrą naukową oraz aktywnego udziału w projektach prowadzonych przez OAUW lub w ramach współpracy międzynarodowej. Publikują prace w renomowanych czasopismach astronomicznych, prezentują swoje wyniki na międzynarodowych konferencjach naukowych.
Zgodnie z nową ustawą o szkolnictwie wyższym i nauce od 2019 r. astronomiczne studia doktoranckie na Uniwersytecie Warszawskim odbywają się w ramach Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych i trwają 4 lata. Doktoranci UW będą obecnie otrzymywali stypendium w wysokości 4242 zł brutto (przed oceną śródokresową) i 5340,90 zł brutto miesięcznie (po ocenie śródokresowej).
Osoby zainteresowane podjęciem studiów doktoranckich proszone są o kontakt z potencjalnymi opiekunami, zgodnie z poniższą listą proponowanych tematów. Rejestracja wniosków od 15 kwietnia – 29 maja. Pełen harmonogram oraz szczegółowe instrukcje na stronie Szkoły Doktorskiej: Rekrutacja 2025/26
Projekt rozprawy doktorskiej będzie koncentrował się na rozwoju platformy internetowej BHTOM.space, umożliwiającej szybkie reagowanie na alerty dotyczące zjawisk tymczasowych w ramach nowoczesnej astronomii w domenie czasu i wieloaspektowej. Doktorant będzie pracował nad integracją alertów pochodzących z różnych źródeł, takich jak detektory fal grawitacyjnych, obserwatoria neutrin wysokich energii oraz przeglądy nieba, w tym w szczególności projekt LSST (Legacy Survey of Space and Time) realizowany przez Obserwatorium Very Rubin.
Głównym celem będzie identyfikacja i optyczna charakterystyka zjawisk przejściowych, takich jak kilonowe, zderzenia gwiazd, supernowe, szybkie rozbłyski radiowe, aktywne jądra galaktyk oraz zjawiska mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Projekt obejmie rozwój zautomatyzowanych przepływów danych w systemie BHTOM.space, optymalizację harmonogramów obserwacji z użyciem małych i średnich teleskopów oraz budowę otwartego archiwum skalibrowanych danych optycznych powiązanych z alertami wieloaspektowymi i z LSST.
Wymagana jest znajomość technik obserwacyjnych w astronomii optycznej oraz umiejętność programowania (Python, Django, Docker, Git, PostgreSQL), doktorant będzie pracował zarówno z danymi archiwalnymi, jak i pochodzącymi z obserwacji w czasie rzeczywistym, przyczyniając się do globalnych badań dynamicznie zmieniającego się Wszechświata.
Znaczna część gwiazd w pobliżu Słońca znajduje się w układach podwójnych, a nawet wielokrotnych. Wiemy to, bo obiekty te możemy badać różnymi metodami. Także w innych rejonach Galaktyki gwiazdy są w układach podwójnych, ale nie wiemy, czy ułamek gwiazd w układach podwójnych i parametry tej populacji takie jak stosunki mas i rozmiary orbit są takie same jak w pobliżu Słońca. W przypadku układów podwójnych znajdujących się w centralnym zgrubieniu Galaktyki, najlepszą metodą do badań statystycznych jest mikrosoczewkowanie grawitacyjne.
Doktorant/-ka będzie zajmować się wyszukiwaniem lub szczegółowym badaniem zjawisk mikrosoczewkowania powodowanych przez układy podwójne gwiazd. W dłuższej perspektywie, takie badania pozwolą na zbadanie początkowej funkcji mas dla gwiazd w centralnym zgrubieniu Galaktyki.
Symulacje numeryczne astrofizycznych źródeł fal grawitacyjnych
Opiekun: dr hab. Dorota Rosińska, prof. UW (drosinska at astrouw.edu.pl)
W ramach studiów doktoranckich proponowane jest prowadzenie badań w dynamicznie rozwijającej się dziedzinie – Astronomii Fal Grawitacyjnych, która narodziła się w 2015 roku wraz z pierwszą detekcją fal grawitacyjnuch z koalescencji dwóch masywnych gwiazdowych czarnych dziur GW150914. Za to przełomowe odkrycie została przyznana nagroda Nobla z fizyki dwa lata później. Układy podwójne gwiazd neutronowych i czarnych dziur, rotujące gwiazdy neutronowe oraz wybuchy supernowych są najsilniejszymi źródłami fal grawitacyjnych dla detektorów LIGO-VIRGO-KAGRA oraz detektora trzeciej generacji Einstein Telescope.
W ramach doktoratu studentka/student będą badali własności tych źródeł przy użyciu relatywistycznych kodów numerycznych. W szczególności proponowane jest modelowanie różniczkowo rotujących gorących gwiazd neutronowych, które są jedną z pozostałości po koalescencji gwiazd neutronowych w układach podwójnych albo podczas zapadania się jądra masywnej gwiazdy podczas wybuchu supernowej.
Istnieje rownież możliwość wzięcia udziału w poszukiwaniu fal grawitacyjnych z różnych astrofizycznych źródeł poprzez analizę danych z detektorów VIRGO/LIGO w ramach grupy badawczej Virgo-POLGRAW. Projekty prowadzone są we współpracy z ośrodkami naukowymi m. in. we Francji, Włoszech, Grecji, Hiszpanii i USA.
Duża część pulsujących czerwonych olbrzymów przejawia dodatkową zmienność długookresową zwaną LSP (Long Secondary Period). Podejrzewa się, że przyczyną tej zmienności jest to, że gwiazda jest w układzie podwójnym, w którym towarzysz to dawna planeta, która zebrała część materii utraconej przez olbrzyma.
Celem badań będzie analiza obserwacji fotometrycznych w dziedzinie optycznej i podczerwonej oraz obserwacji spektroskopowych gwiazd zmiennych długookresowych, zarówno z przeglądów naziemnych i kosmicznych, w celu weryfikacji tej hipotezy.
Od kandydata wymagana jest umiejętność programowania.
Układy podwójne z obiektami zwartymi
Opiekun: prof. dr hab. Łukasz Wyrzykowski (lw at astrouw.edu.pL) Opiekun pomocniczy: dr Milena Ratajczak (milena at astrouw.edu.pl)
Projekt doktorancki dotyczy badania własności populacji układów podwójnych gwiazd zawierających białe karły, gwiazdy neutronowe oraz czarne dziury, z wykorzystaniem precyzyjnych danych astrometrycznych, fotometrycznych i spektroskopowych z misji ESA Gaia. Celem pracy jest lepsze poznanie właściwości i ewolucji takich układów — w tym ich rozmieszczenia przestrzennego i funkcji masy — poprzez szczegółową identyfikację źródeł, modelowanie efektów selekcji oraz syntezę populacji.