Astronomowie odkryli niezwykłą parę gwiazd obiegających się w zaledwie 51 minut. Jej własności potwierdzają sformułowaną kilkadziesiąt lat temu teorię ewolucji układów kataklizmicznych.

Około połowa gwiazd znajdujących się w naszej Galaktyce jest związana grawitacyjnie z innymi, tworząc układy podwójne lub wielokrotne. Ich typowe okresy orbitalne wynoszą od kilku godzin do setek lat. Niektóre z nich obiegają się tak blisko, że z łatwością zmieściłyby się między Ziemią i Księżycem, z okresami orbitalnymi równymi zaledwie kilkanaście minut. Pochodzenie tych obiektów o ekstremalnie krótkich okresach było do tej pory zagadką.

12 sierpnia 2022 roku, po dwóch latach i prawie pięciu miesiącach przerwy spowodowanej epidemią CoViD-19 wznowiono regularne obserwacje w ramach projektu OGLE, w Stacji Obserwacyjnej OA w Obserwatorium Las Campanas, Chile. Udało się wykonać dokładny przegląd a także remont aparatury i teleskopu oraz precyzyjną jego kolimację.

Stacja jest gotowa do dalszych wielkoskalowych obserwacji fotometrycznych nieba.

Międzynarodowa grupa astronomów z udziałem naukowców z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego odkryła „uśpioną” czarną dziurę o masie gwiazdowej w sąsiedniej galaktyce — Wielkim Obłoku Magellana. Jest to pierwszy tego typu obiekt znaleziony poza Drogą Mleczną. Odkrycie było możliwe dzięki sześcioletnim obserwacjom spektroskopowym wykonanym za pomocą teleskopu VLT należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) oraz niemal dwudziestoletnim obserwacjom fotometrycznym prowadzonym w ramach polskiego projektu OGLE za pomocą Teleskopu Warszawskiego w Chile.

Ogłoszono wyniki dorocznego rankingu szkół wyższych i kierunków studiów PERSPEKTYWY 2022. Uniwersytet Warszawski uzyskał w nim status najlepszej polskiej uczelni.

Podobnie jak w poprzednich latach kierunek studiów astronomia prowadzony w Obserwatorium Astronomicznym jest liderem w tym ogólnopolskim rankingu z ogromną przewagą nad innymi ośrodkami prowadzącymi studia astronomiczne.

Gaia – misja Europejskiej Agencji Kosmicznej ujawniła dzisiaj nową skarbnicę danych o naszej Galaktyce. Dzięki opublikowanym właśnie danym astronomowie szczegółowo opisują miliardy gwiazd, nowo odkryte planety oraz kandydatki na czarne dziury. Przełomowy, najdokładnejszy dotychczas przewodnik po Drodze Mlecznej powstaje przy znacznym udziale astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego.

W Drodze Mlecznej mogą znajdować się miliony samotnych czarnych dziur. Dwa międzynarodowe zespoły naukowców, w skład których wchodzą polscy astronomowie z prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego projektu OGLE, ogłosiły odkrycie swobodnej czarnej dziury. Jest to pierwsza zakończona powodzeniem detekcja tych egzotycznych obiektów – wynik kilkuletnich badań, wymagających niezwykle precyzyjnych pomiarów.

Ilustracja: Tło Drogi Mlecznej zakłócone przez grawitację wędrującej czarnej dziury. Czarna dziura na skutek swej ogromnej grawitacji zakrzywia wokół siebie przestrzeń co powoduje zniekształcenia obrazów znajdujących się za nią gwiazd tła.
(Credit: NASA, STScI, image: FECYT, IAC).

W czasopiśmie Astrophysical Journal Letters ukazała się publikacja opisująca odkrycie unikatowej pary supermasywnych czarnych dziur w centrum odległej galaktyki aktywnej. Jednym ze współodkrywców jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW.

Międzynarodowy zespół naukowców przedstawił dowody na istnienie pary supermasywnych czarnych dziur w centrum galaktyki o nazwie PKS 2131-021 odległej od Ziemi o około 9 miliardów lat świetlnych. Dwie supermasywne czarne dziury, każda setki milionów razy bardziej masywna niż Słońce, obiegają się wzajemnie z okresem około 2 lat. Ten kosmiczny taniec jest źródłem fal grawitacyjnych o ogromnej mocy, których emisja powoduje, że odległość między czarnymi dziurami szybko maleje. Szacuje się, że zderzą się one i połączą za zaledwie około 10 tysięcy lat.

Amerykańska firma SpaceX planuje umieszczenie na orbicie wokółziemskiej 42 tysięcy satelitów telekomunikacyjnych. Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez dr. Przemysława Mroza z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego zbadał, jak rosnąca liczba satelitów wpłynie na prowadzenie obserwacji astronomicznych z powierzchni Ziemi.

Od kilku lat amerykańska firma SpaceX umieszcza na orbicie wokółziemskiej coraz więcej satelitów telekomunikacyjnych o nazwie Starlink. Obecnie sieć Starlink składa się z prawie 1800 satelitów, krążących na wysokości 550 kilometrów nad powierzchnią Ziemi, a docelowo ma składać się z aż 42 tysięcy satelitów. Projekt SpaceX budzi duże kontrowersje, między innymi w społeczności naukowej: wielu astronomów obawia się, że satelity, które na obrazach teleskopowych wyglądają jak długie smugi, mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać prowadzenie obserwacji astronomicznych wykonywanych z powierzchni Ziemi.